Kinderen van de groepen 8 van de BWB-school hebben op verzoek van Aold Daol’n de 17 Stolpersteine in ons dorp geadopteerd. Ieder jaar poetsen ze in april deze steentjes tot ze weer mooi glimmen en goed opvallen in de bestrating. De struikelstenen liggen voor de vijf woningen waar in 1942 de Joodse Dalenaren woonden. De leerlingen waren door de geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog goed voorbereid.
De verhalen bij de Stolpersteine
De start was in museummolen ‘Jan Pol’ bij de vitrine met voorwerpen en verhalen van de Joodse Dalenaren. Vervolgens verder naar Westerwijk 28, waar de familie Zilverberg woonde. Vader en moeder Zilverberg met dochter Betje en zoon Jacob werden gedeporteerd en overleden in Westerbork (vader) en Auschwitz. Dochter Suze werkte in Assen en kon op tijd onderduiken. Zij overleed in 2017 in Hoogeveen.
Daarna liepen de kinderen naar Westerwijk 13. Hier woonde Izaak Bierman met z’n huishoudster Petronella de Levie. Zij overleden eveneens in Auschwitz. Op Westerwijk 11 woonden David en Jetta Bierman. David en Jetta overleefden de oorlog. Ze wisten tijdig onder te duiken in Sleen en overleden in 1980 en 1987 in Arnhem.
Aan de Brinken 18 woonden Jonas en Eva Bierman met hun zoons David Jonas, Simon en Izaak Jonas. Jonas overleed in 1920 in Dalen. Eva, David Jonas en Simon overleden in Auschwitz. Zoon Izaak Jonas woonde met z’n vrouw Frouwke aan de Hoofdstraat 57. Zij hadden drie kinderen: Jonas, Henderina en Eva. Jonas overleed in Auschwitz, de anderen in Sobibor.
Feddie Zomers en Henk Nijkamp van Stichting Aold Daol’n vertelden bij ieder huis iets over de bewoners. De kinderen luisterden geïnteresseerd en gingen vol overgave de steentjes poetsen.
Naar het oorlogsmonument
Na het poetsen liepen ze naar de begraafplaats achter de kerk. Normaal brengen ze daar een bezoek op 4 mei tijdens de Nationale Dodenherdenking, maar vanwege de schoolvakantie gebeurde het vandaag (22 april). Bij het oorlogsmonument, waarop de namen van de omgekomen verzetsstrijders staan, werd vol aandacht geluisterd naar de verhalen uit die spannende tijd.
Foto’s op de Canadese graven
Tot slot liepen de kinderen naar de graven van vier Canadese inzittenden van een neergeschoten vliegtuig nabij de Reindersdijk. Hierbij zijn in mei 1943 vier vliegers omgekomen. Sinds deze week staan er bordjes met een foto van de jonge mannen bij de graven. Dit op initiatief van Aold Daol’n en Oranjecomité Dalen.
Het was een waardevolle morgen voor de kinderen.
