Dorpsportret: “Er werd gewoon een bord bijgezet”

Albertje (Appie) Smits-Hilbrands zit al op me te wachten. Ze had verwacht dat ik eerder zou komen, maar dit misverstand vindt zij niet erg, want “ik ben hier toch de hele dag…” Ze is 92 jaar geleden geboren in Den Hool en woont sinds 5 jaar in de Selkersgoorn. Ze heeft samen met haar man Teunis, die in 1994 is overleden, 4 zonen en 4 dochters gekregen en die hebben gezorgd voor 14 kleinkinderen en 14 achterkleinkinderen.

Uit wat voor gezin komt u?

“Mijn ouders hadden een boerderij op Den Hool. Ik had 3 broers en 5 zussen, ik was de middelste en ben op 29 mei 1932 geboren. Wij hadden een leuk gezin en we konden allemaal goed met elkaar opschieten en dat doen we nog steeds, al zijn helaas 2 broers en 2 zussen overleden. Wij komen geregeld bij elkaar en dat is altijd gezellig. Ik heb een mooie foto van alle broers en zussen bij elkaar en daar is een legpuzzel van gemaakt.

De boerderij van mijn ouders was groot en wij moesten veel helpen, dat deden we met plezier. Ik ging in de oorlog naar school in Holsloot. Wij hebben weinig meegekregen van de oorlog, we moesten alleen soms in de schuilkelder als er luchtalarm was. Wij hadden ook genoeg te eten.
Ik lijk het meest op mijn vader. Bij hem was iedereen altijd welkom en als om etenstijd iemand langskwam, werd er een stoel aangeschoven en een bord erbij gezet, want er was genoeg voor iedereen. Ze zeggen ook altijd van mij dat iedereen bij mij kan langskomen en dat bij mij alles kan. Ik vind het erg fijn als mensen langskomen en ik heb over bezoek niets te klagen.”

Mocht u zelf kiezen wat u wilde worden?

“Ik had geen keus, ik moest helpen op de boerderij. Ik heb de Vakschool in Coevorden wel afgemaakt, maar daarna moest ik volledig meewerken thuis. Ik heb veel geholpen op het land, kon ploegen met twee paarden ervoor, ik molk koeien en alle werkzaamheden gingen mij goed af. Ik heb het altijd leuk werk gevonden en ik denk dat ik het zo weer zou overdoen.”

En toen vertrok u uit Den Hool?

“Ik kreeg op een gegeven moment verkering met Teunis en op 2 mei 1958 zijn wij getrouwd. Hij kwam ook uit een groot boerengezin. Wij hebben op Dalerveen gewoond en kochten een boerderij op de NAMweg. Daar hebben we lang gewoond en onze kinderen zijn er geboren. In 1994 kreeg Teunis een hersenbloeding en is hij overleden. Hij was net 65 jaar geworden en wij hadden het plan om het wat rustiger aan te gaan doen. Ik ben heel erg verdrietig geweest. Mijn hele wereld stortte in. Alles om mij heen ging door, terwijl voor mij de hele wereld stilstond. Ik kon er zelfs niet goed tegen als er een trekker langsreed, want mijn verdriet was te groot. Samen met de kinderen hebben wij toen al het melkvee weggedaan en alleen de pinken en de kalveren hielden wij nog aan. Mijn kinderen en ook alle aangetrouwden hebben mij goed geholpen. Er was geen opvolger om de boerderij voort te zetten en na een jaar is de boerderij verkocht.”

Wat waren verder belangrijke gebeurtenissen in uw leven?

“De geboorte van de kinderen, wij hebben ze met veel liefde groot gebracht. Ik heb zelf een fijne jeugd gehad en ik hoop dat wij onze kinderen ook een fijne jeugd hebben gegeven. Ik herinner me nog dat mijn vader in zijn Volkswagen Kever de kleinkinderen naar het land reed en er altijd een heel spannende rit van maakte. Hij vertelde dat er heksen waren en dat ze zich moesten verstoppen in de auto en daar hadden ze altijd heel veel lol om.”
Het overlijden van Teunis was erg verdrietig en leidde er ook toe dat Appie weg moest van de boerderij in Dalerveen. Ze kocht een woning aan de Brinkweg in Dalen. Op zich was dat goed, maar ze moest erg wennen. Ze was de ruimte gewend rond de boerderij en nu woonde ze in een 2-onder-1-kapwoning. Bij de verkoop zei de bewoner dat Appie wel erg stil was geweest, ze vond het loslaten van wat ze eens had, erg moeilijk. Toch is ze actief op zoek gegaan naar activiteiten. “Ik heb o.a. vrijwilligerswerk gedaan in de Selkersgoorn, kon goed opschieten met de buren en reed jaarlijks met mijn zussen de Drentse Fiets4Daagse. We startten toentertijd in Emmen en dat waren altijd reuzegezellige tochten. Ik had en heb nog altijd veel contact met mijn familie.”
Op een tafeltje staat een foto van Teunis en ernaast staat een foto van haar dochter Zwaan. Appie vindt het moeilijk om daarover te praten, want Zwaan is dit jaar overleden en dat doet haar nog dagelijks veel verdriet.

Waar geniet u van?

“Ik geniet heel erg van het contact met de familie. Anderen zeggen wel eens dat de Smitties allemaal aan elkaar hangen en dat is ook zo! Verder mag ik graag puzzelen, ik heb altijd een puzzelboekje naast mij liggen en ik ben nu bezig met een legpuzzel die gemaakt is van de foto van mijn broers en zussen, ik heb dat cadeau gekregen van een van mijn dochters. Ik heb verder veel handwerken gedaan, veel borduurwerk, maar dat lukt helaas niet meer, mijn handen laten het afweten. Ik doe soms mee met de activiteiten in de Selkersgoorn, bingo vind ik wel leuk, maar ik ga er niet iedere dag in de zaal zitten. Ik kan goed alleen zijn en verveel me niet, ik krijg veel bezoek van mijn kinderen en kleinkinderen en dat vind ik hartstikke gezellig.”

Wat is beter of minder geworden sinds uw jeugd?

“Alles is veranderd, vooral met de computer, al heb ik die niet en mis ik die ook niet. Vroeger ging veel meer met de hand, we hadden thuis paarden en geen trekker, je groeit vanzelf mee in de ontwikkelingen, ik weet niet of het nu wel beter is, het is mij wel goed zo.
Ik krijg via een ‘fotolijst’ foto’s binnen. Ik heb geen idee hoe het werkt, maar als het lampje brandt, zijn er foto’s binnengekomen en dan kijk ik er graag naar. Dagelijks krijg ik foto’s binnen van de kinderen en de kleinkinderen. Foto’s van de vakanties vooral natuurlijk in de zomerperiode, maar ook van andere zaken die ze meemaken. Ik ben trots op mijn kleindochter Amber, die de Vierdaagse heeft gelopen. Ze is gesponsord, want ze haalde geld op voor het Koningin Wilhelmina Fonds als eerbetoon aan mijn dochter Zwaan. Ze heeft maar liefst 2500 euro opgehaald!”

Albertje Smits-Hilbrands
Geboren: 29 mei 1932 in Den Hool
Woont: in de Selkersgoorn
Beroep: boerin
Familie: 8 kinderen, 14 kleinkinderen, 14 achterkleinkinderen
Weduwe sinds 1994