Wil Koetsier-Lüschen (90 jaar) woont sinds een paar jaar met haar man Jannes (88 jaar) in de Selkersgoorn. Sinds 2002, toen zij trouwde met Jannes, is zij inwoonster van Dalen. Wil heeft drie kinderen uit haar eerste huwelijk en Jannes heeft vier kinderen.
Jannes is aanwezig bij ons gesprek, om zo nodig te assisteren bij het ophalen van herinneringen.
Uit wat voor gezin komt u?
“Ik was het tweede kind in een gezin met elf kinderen. We zijn allemaal geboren en opgegroeid in Diemen. Mijn moeder had het verschrikkelijk druk en was letterlijk altijd aan het werk. Zij naaide bijv. tot diep in de nacht al onze kleding. Mijn vader was stukadoor en had, net als zijn vader en broer, een eigen bedrijf met zo’n acht man personeel. Veel van de kinderen uit ons gezin kregen later ook een eigen bedrijf. We waren een katholiek gezin. Bij het avondgebed werden alle kinderen genoemd en de bescherming van alle heiligen werd ingeroepen.
De jongste vijf kinderen waren als het ware mijn kinderen, daar besteedde ik veel zorg en tijd aan. Ik herinner me een gebeurtenis toen ik rondliep met mijn babybroertje Theo op mijn arm. Ik leunde tegen een deur die niet dicht was en viel achterover, met Theo in mijn armen! Ik weet nog dat ik hem heel stevig vasthield en riep: “Theo is niet gevallen!” Toen gaf mijn vader me een appel.”
Lijkt u op uw vader of meer op uw moeder?
“Op mijn vader. Ik had een sterke band met hem. Mijn vader was een bijzondere man. Hij stond positief en vrolijk in het leven. Dat straalde hij uit. Hij lachte alle dagen. Iedereen was gek met hem. Hij kon prachtig zingen en pianospelen en deed dat ook veel. Zodra hij thuiskwam uit zijn werk zong hij en speelde hij piano. Als klein kind van een jaar of 3 zong ik ook al veel. Dat leerde ik van mijn oma, bij wie ik graag kwam. Ze zong bijv. tweestemmig ‘Op de grote stille heide’ met me. En ik verzon zelf liedjes, die ik dan in de tuin liep te zingen.”
Mocht u zelf kiezen wat u wilde worden?
“Na de lagere school ging ik naar de mulo. Omdat ik het thuis zo druk had met de jongste kinderen, had ik niet genoeg tijd voor mijn huiswerk van school. Daardoor ben ik een paar keer voorwaardelijk overgegaan. Op school zagen ze wel dat ik heel ijverig was en ze begrepen hoe het kwam dat ik niet genoeg tijd had om te leren. Na de mulo ben ik als secretaresse gaan werken op het gemeentehuis in Diemen. Mijn werk bestond onder meer uit het notuleren van vergaderingen.“
Welk beroep zou u nu kiezen als u jong was?
“Dan was ik zangeres geworden! Ik hield van muziek en zingen. We zongen thuis veel en we mochten allemaal op pianoles. Er was geen geld om naar concerten te gaan, maar ik ging lopend naar school, zodat ik mijn tramgeld opspaarde. Dan kon ik naar concerten, zoals in het Concertgebouw op zondagmiddag. Ik ging ook naar orkestrepetities, die waren vaak gratis.
Ik ben geen zangeres geworden, maar ik ben wel altijd blijven zingen. Ik heb veel in koren gezongen en ik ben dirigent geweest van verschillende koren. Ik zing nog steeds in een koor, samen met Jannes! We repeteren iedere dinsdagochtend bij het Dingspelkoor in Sleen.”
Welke gebeurtenis heeft veel indruk op u gemaakt?
“Dat gaat over mijn vader. Hij kreeg een herseninfarct. Daardoor kon hij niet meer praten. Zingen kon hij nog wel! Ook na het herseninfarct bleef hij positief en vrolijk. Hij had, ook al kon hij niet meer praten, nog steeds een soort natuurlijk gezag en een bijzondere uitstraling. Hij deed wat met mensen.”
Wil laat een brief lezen, geschreven door haar vaders kamergenoten in het ziekenhuis na zijn overlijden. Uit hun ontroerende woorden spreekt veel warmte en waardering voor de blijmoedige, bijzondere en indrukwekkende man die ze maar enkele dagen hadden meegemaakt.
“Mijn eerste man en ik zijn gescheiden nadat bleek dat hij homoseksueel was. Onze kinderen waren toen een jaar of 7, 8. Ik heb er altijd op gelet dat er contact bleef tussen de kinderen en hun vader en zijn partner, er is altijd een goede verstandhouding gebleven. Ook later hebben de kinderen goed voor hun vader gezorgd, dat vind ik heel mooi.”
Wat is uw levensinstelling? Hebt u een levensmotto?
“Ik heb geen moeite met vergeven. Ik ben blij dat ik zo ben, want narigheid moet niet blijven hangen. Mijn motto is: Iedereen hoort erbij!”
Het geloof is aanwezig gebleven in het leven van Wil. Ze zegt daarover: “Ik ben blij, want je hebt altijd iets om op terug te vallen. En het geloof helpt ook bij vergeven.”
Wil gaat regelmatig op zondag met Jannes naar de kerk, beurtelings naar de katholieke kerk in Steenwijksmoer en naar de protestantse kerk in Dalen.
Hoe kwam Jannes in uw leven?
Samen vertellen Wil en Jannes hoe zij elkaar in 2000 toevallig ontmoetten. Jannes, die woonde in Dalerveen, was met zijn broer naar Duitsland geweest en ze gingen nog even langs bij zijn dochter Martie, die naast hem woonde. Daar waren op dat moment net Wil en haar schoonzus op bezoek, Wilfried, de man van Martie, was een neef van Wil. Jannes weet nog goed dat hij dacht: “Wat een leuke, mooie vrouw!” Dat Wil katholiek was en Jannes protestants, was voor hen geen probleem. In 2002 zijn ze getrouwd. De oecumenische trouwdienst vonden ze prachtig. Wil zegt: “Het was feest van beide kanten. Ik heb het als een geschenk ervaren.“
Eerst bleven ze wonen in de woning van Jannes in Dalerveen, later verhuisden ze naar een bungalow aan de Kymmelskampen. Wil toont een foto van hen beiden met hun gezamenlijke kinderen en (achter)kleinkinderen.
Ze hebben samen veel gereisd, bijv. naar Zuid-Afrika, Egypte en Californië. Verre reizen maken ze niet meer, maar ze gaan er nog graag samen op uit. Ze maken autotripjes en overnachten dan in een B&B. Op de duo-scootmobiel rijden ze rond in de omgeving van Dalen, waarbij ze hobbelige paadjes niet uit de weg gaan!
Wil Koetsier-Lüschen Geboren: 12 september 1933 in Diemen Woont: In een appartement in De Selkersgoorn, met haar man Jannes. Beroep: secretaresse Familie: Wil heeft twee dochters en een zoon, zes kleinkinderen en zes achterkleinkinderen Jannes heeft twee dochters en twee zoons, veertien kleinkinderen en vijf achterkleinkinderen Gehuwd met Jannes Koetsier
