Stolpersteine (struikelstenen) is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme.
Gedenktekens
Demnig brengt gedenktekens aan op het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Deze Stolpersteine herinneren aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten. De kunstenaar noemt ze Stolpersteine omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen.
Elke Stolperstein bestaat uit een steen met een messing plaatje met daarop de naam, het geboortejaar en plaats en datum van overlijden. De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer. Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: ‘Een mens is pas vergeten als zijn of haar naam vergeten is’.
Joden in Dalen
Veertien Joden uit Dalen werden weggevoerd naar Kamp Westerbork en vervolgens op transport gesteld naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor. Ook voor de drie overlevenden zijn Stolpersteine geplaatst.
Dankzij het onderzoek van drie oud-leerlingen van De Nieuwe Veste, Anique de Lange, Carolien Pot en Romy Kappen, werd bekend dat ten tijde van de oorlog een huishoudster bij weduwnaar Izaäk Bierman woonde. Deze Joodse vrouw kreeg ook een Stolperstein.
Het profielwerkstuk van de drie is in boekvorm uitgebracht. Het boek ‘De Joodse gemeenschap in Dalen tijdens de Tweede Wereldoorlog’ beschrijft het leven van de vijf Joodse gezinnen in Dalen met veel uniek fotomateriaal. Het is verkrijgbaar bij Drogisterij Annico en bij Museummolen Jan Pol. Uitg. Aold Daoln, 2018.
Stolpersteine in Dalen
Aold Daol’n heeft in 2017 de Stolpersteine geplaatst. De Stolpersteine in Dalen zijn te vinden bij de volgende adressen:
- Westerwijk 11, 13 en 28
- Westerwijk 11: David Bierman en zijn vrouw Jetta Bierman-Cohen
- Westerwijk 13: Izaäk Bierman en huishoudster Petronella de Levie
- Westerwijk 28: Hartog Zilverberg en zijn vrouw Susanna Zilverberg-ten Brink en hun kinderen Jacob, Betje en Susanna. Susanna heeft de oorlog overleefd
- De Brinken 18: Eva Bierman-Nijveen, David Jonas Bierman, Simon Bierman
- Hoofdstraat 57: Izaäk Jonas Bierman, Frouwke Bierman-Bollegraaf en hun kinderen Jonas, Henderina en Eva.
Zie ook het ‘Digitaal Monument Joodse Gemeenschap in Nederland‘. Hierin vindt u meer informatie over deze personen met waar mogelijk een korte biografie, familierelaties en adresgegevens.
Bronnen: Coevorden Huis aan Huis, De Nieuwe Veste Coevorden, Wikipedia, tracesofwar.com.
Meer info in dit nieuwsbericht
